#177: Angsten, piekeren en je ziek voelen

Ik slaap al meer dan een half jaar best goed. Elke nacht word ik nog wel een keer wakker met heftige, wilde dromen, maar ik slaap voor de rest wel. Soms heb ik nachtmerries en dan moet ik huilen als ik wakker word, ook al weet ik niet altijd meer waar het over ging. Soms heb ik nachtmerries die ik me een dag later opeens herinner en dan alsnog begin te huilen.

In bed heb ik bijna altijd angsten. Ik tril niet, maar ik voel druk en onrust op mijn borst. Mijn hoofd voelt dronken en gespannen aan, zonder ophouden. Soms zweet ik voordat ik wakker word. Soms voel ik me een beetje misselijk, maar zonder misselijk te zijn. Het is niet zo rampzalig als in het begin van mijn burnout, maar het is zo, zo ontzettend irritant. Dit wordt veroorzaakt door angsten.

Angststoornis

Het voelt zo ziekig, zo brak aan. Ik ben slap en moe. Alsof je een zware griep hebt maar zonder koorts. En zo lig ik dus altijd in bed. Er gaat geen nacht voorbij dat ik me goed voel. Al bijna vier-en-een-half jaar voel ik me ziek en miserabel, en hoewel er vooruitgang in zit, ik voel me NOOIT goed.

De angsten zijn er overdag ook wel, vooral als ik even niks doe en mijn ogen dicht doe. Voor de rest worden ze overruled als ik iets aan het doen ben zoals autorijden, boodschappen, een klusje, computeren of Netflix kijken. Ze zijn er dan nog wel maar komen op de achtergrond. Ik merk het minder. Dat is mooi, want dan heb ik dus geen 24 uur per dag last.

Zoals ik wel eens eerder schreef, het is moeilijk om een angstoornis uit te leggen. “Maar waar ben je dan bang voor?” is een vraag die mensen stellen. Maar dat is het juist niet. Ik ben helemaal nergens bang voor. Mensen denken dat je dan in bed ligt te piekeren en je dan zorgen maakt. Maar dat is het niet. Ik pieker helemaal niet.

Angst is iets anders dan bang zijn voor iets. In het Engels zijn er meerdere woorden voor: “anxiety” (angst in het moment), “fear” (bang zijn voor iets dat nog gaat gebeuren) en ook “angst” zelf is een Engels woord (existentiële angst). In het Nederlands noemen we alles maar gewoon “angst” en maken we niet veel onderscheid tussen de verschillende vormen.

Piekeren wordt vaak geassocieerd met een angststoornis en ze vallen vaak samen. Maar je kan ook angsten hebben zonder te piekeren. Angst is de lichamelijke reactie: het lichaam gooit er angst- en schrikverschijnselen tegenaan terwijl er geen gevaarlijke situatie is. Bloeddruk gaat omhoog, hartslag gaat omhoog, ademhaling versnelt, je bent niet kalm meer. Je lichaam is klaar om keihard weg te rennen of om te vechten. Deze lichamelijke reactie is losgekoppeld van echte gebeurtenissen. Dát is een angststoornis: de angstreactie van het lichaam is verstoord.

In veel gevallen is de angst in het lichaam wél gekoppeld aan gedachten. Het feit dat je piekert of negatieve gedachten hebt kan er ook voor zorgen dat je lichaam méér angstverschijnselen gaat vertonen. Bij mij is dat niet het geval want ik pieker niet.

Ik lig me dus geen zorgen te maken. Ik ben niet ergens bang voor. Ik heb geen depressie: ik heb zin in dingen en kan lol maken en lachen. Ik heb humor en zie de zaken over het algemeen zonnig tegemoet. Soms kan ik hartelijk lachen om de ellende van de burnout, dat ik een wrak ben, en dat het leven kut is.

Ziek

Het vervelende van de angsten is dat ik me zo ziek voel. Alsof je permanent griep hebt. Ik denk heel af en toe dat ik misschien corona heb, omdat we in het nieuws elke dag worden doodgegooid daarmee. Maar ik heb geen koorts, ik hoest niet, en als ik een testje invul van de huisarts dan komt daaruit dat ik niet hoef langs te komen.

De nieuwste trend in het coronanieuws is dat je bij flinke vermoeidheid ook al mogelijk corona hebt. Nou, ik ben inderdaad altijd moe. Altijd ziekig en altijd moe dus. Ziek, moe en duizelig. En angstig. Dus ziek, moe, duizelig, angstig. Brak, Naar de klote. Zo voelt dat dus, mijn burnout na meer dan vier jaar.

Hoe kom ik hier vanaf? Rustig aan blijven doen, mezelf niet te veel belasten. Er zijn wel behandelingen voor angststoornissen: Cognitieve Gedragstherapie (CGT) en antidepressiva. Maar cognitieve gedragstherapie heb ik al vele jaren gehad. Ik ben helemaal uitgecognitievegedragstherapiet. Het is niet meer zo dat mijn angsten worden veroorzaakt door mijn denken. Dus CGT valt af voor mij. Veel psychologen realiseren zich niet dat angst ook gewoon een puur lichamelijke reactie kan zijn waarbij serotonine, cortisol en andere stoffen en processen in het lichaam gewoonweg van slag zijn. En dan maar doorgaan met gesprekstherapie want iets anders kent men niet.

Antidepressiva daar ben ik eigenlijk niet heel erg voorstander van (zie blog #120). Ik gebruik al jaren de laagste dosis Venlafaxine, maar ik wil er nou juist vanaf. Het zou voor mij een groot verlies zijn als ik de dosis zou moeten verhogen om van mijn angsten af te komen. Ik wil gewoon gezond zijn en vrij van angststoornissen zonder chemicaliën in te nemen. Gewoon door een rustig en kalm leven te leiden, conditie op te bouwen en gezond te eten.

Het gaat mij er dus niet om dat “ik heb op eigen kracht wil doen”, zoals veel mensen zeggen die geen medicijnen willen bij een burnout. Ik heb geen eigen kracht. Maar ik wil gewoon normaal gezond zijn zonder dat ik mijn serotonine gehaltes op onnatuurlijke wijze verander met pillen.

Bij serotoninetekorten moet je gaan wandelen, zwemmen, fietsen, masturberen en andere leuke dingen doen, en geen pillen nemen, is mijn bescheiden mening. Psychiaters en (huis)artsen zijn dan meer van het voorschrijven van middelen om angst te verminderen. Leuk, maar daarmee neem je de oorzaak niet weg.

De enige oplossing

Maar ja, vooralsnog lijkt het nemen van méér antidepressiva de enige oplossing die voor mij op tafel ligt. Daar ga ik nog niet aan beginnen. Mijn angsten zijn klote en ik voel me zo ontzettend rot, maar ook weer niet zó erg dat het lijden ondraaglijk is.

Als ik te veel ga klussen, kletsen, computeren en druk doen, dan worden de angsten erger. Als ik weer rust neem, of als ik hard ga huilen, worden ze weer minder. Dit wijst er voor mij op dat mijn lichaam nog steeds met angstsignalen komt wegens overbelasting. Deze angsten zijn dus niet 100% willekeurig; er is gewoon een reden voor aan te wijzen.

Dus ik hou vol. Ik hou vol met rust nemen, genoeg slapen, gezond eten. Wel dingen doen, niet gaan niksen, maar ook niet te veel gaan doen. Een beetje er omheen zeilen dus. En er mee leren leven. Ik hoop dat het werkt, want het is bijna niet te doen om je altijd maar ziek te voelen.

Volgende keer

Volgende keer: werken aan de toekomst.

Bekijk reacties op deze blogpost of reageer zelf via Instagram.